Kan iemand door een ongeval niet meer werken, dan heeft hij recht op een schadevergoeding die is gerelateerd aan het inkomen dat hij daarvóór verdiende. De vraag is of zwarte inkomsten daarbij mogen worden opgeteld.
Een ondernemer (eenmanszaak) legt in opdracht van een basisschool internetkabels aan. Daarbij valt hij van een ladder en loopt hij letsel op aan zijn enkel. De school, die de ladder ter beschikking had gesteld, erkent aansprakelijkheid voor de gevolgen van de val. Door dit incident verliest de man inkomsten. Vóór de val verdiende hij zo’n € 10.000 per jaar. Maar hij had ook inkomsten die niet in de administratie zijn verwerkt. Wordt met deze zwarte inkomsten rekening gehouden, dan verdiende hij zo’n € 51.000. De man wil een schadevergoeding wegens verlies aan arbeidsvermogen die is gebaseerd op zijn gehele inkomen. Mogen de zwarte inkomsten daarbij worden geteld?
Verlies van verdienvermogen
De rechtbank en het gerechtshof vinden van wel: de schade van de man bestaat uit het verlies van verdienvermogen. Dat de man zelf een norm heeft geschonden – geen belasting en premie afdragen – staat daar los van. Vervolgens gaat de verzekeraar van de school in cassatieberoep bij de Hoge Raad.
Rechtmatige werkzaamheden
De Hoge Raad stelt dat bij het vaststellen van de omvang van schade door verminderd arbeidsvermogen rekening kan worden gehouden met inkomsten uit zwart werk in de periode vóór het incident, als de werkzaamheden zelf maar rechtmatig waren. Dat de man vóór de val dergelijke inkomsten had, duidt er immers op dat hij door arbeid inkomen kon verwerven. Dat zegt dus iets over zijn op dat moment bestaande arbeidsvermogen.
Zwart geld telt mee
Indien de man vóór de val inkomsten had uit zwart werk dat op zich rechtmatig was, moeten twee zaken worden beoordeeld. Op de eerste plaats of (en zo ja) in welke omvang hij in de hypothetische situatie deze werkzaamheden zou hebben verricht of ter vervanging daarvan andere werkzaamheden zou hebben verricht. Op de tweede plaats moet worden beoordeeld welk netto-inkomen, na inhouding of afdracht van de belasting en premie, hij met deze werkzaamheden zou hebben ontvangen. Dit alles speelt een rol bij de bepaling van de schadevergoeding. Duidelijk is wel dat bij de vaststelling van de schadevergoeding die de man krijgt zijn zwarte inkomsten mogen worden meegenomen.