De Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) is een zeer effectief instrument voor het oplossen van schulden van burgers. In het afgelopen jaar eindigde 91% van de regelingen positief en raakten natuurlijke personen schuldenvrij.
Dat blijkt uit de 20e Monitor Wsnp die is opgesteld door Bureau Wsnp, een onderdeel van de Raad voor Rechtsbijstand. In deze monitor staat dat rechters in 2023 in totaal 1.884 personen met problematische schulden hebben toegelaten tot de Wsnp. Voor het eerst in 11 jaar is het aantal toelatingen niet verder gedaald; in 2022 was de instroom 1.879. Mensen die door eigen toedoen te veel schulden hebben opgebouwd, kunnen tot deze wettelijke regeling worden toegelaten. Ze moeten gedurende een bepaalde periode maximaal werken om de schuldeisers zoveel mogelijk terug te kunnen betalen, en ze mogen geen nieuwe schulden aangaan. Houden ze zich aan die afspraken, dan zijn ze na die periode schuldenvrij.
Schone lei
In 2023 eindigden 3.057 Wsnp-regelingen. De rechtbank kende 86% van de gevallen de schone lei toe, 5% van de zaken eindigde anderszins in positieve zin. In totaal leidde de Wsnp in 2023 in 91% gevallen tot een schuldenvrije situatie. Dat is een voortzetting van een trend van méér dan 10 jaar. De toekenning van de schone lei is behoorlijk stabiel: die schommelt al jaren rond 87%. Procedures die korter dan 1,5 jaar duren eindigen gemiddeld vaker zonder schone lei of met een akkoord dan procedures die tussen de anderhalf en drie jaar duren.
Wijziging Faillissementswet
Per 1 juli 2023 is de Faillissementswet gewijzigd met als doel de doorstroom van het minnelijk naar het wettelijk traject te bevorderen. Met deze wetswijziging is de termijn dat iemand in de Wsnp zit verkort van 36 naar 18 maanden. Deze wetswijziging is er mogelijk de oorzaak van dat er in de eerste helft van 2023 minder mensen verzochten om te worden toegelaten tot de Wsnp: zij hielden hun toelatingsverzoek aan totdat de aangepaste wet in werking was getreden, zodat hun Wsnp-traject veel korter zou duren. In juli 2023, na de inwerkingtreding van de wetswijziging, was er een kleine opleving zichtbaar van het aantal ingediende verzoekschriften.
Verzoekschriften
In 2023 hebben 3.926 natuurlijke personen een verzoekschrift ingediend om te worden toegelaten tot de Wsnp. Dat zijn er vergeleken met 2022 57 minder; een daling van 1,4%. Ten opzichte van 2019 zijn er 4.231 verzoeken minder ingediend; een daling van 52%. Die daling komt ook terug in hoger beroep. De meeste verzoeken kwamen uit Noord-Nederland (Friesland, Groningen en Drenthe), gevolgd door Rotterdam en Amsterdam. Van de 3.926 verzoeken werden er 1.884 toegelaten (48%). De rechtbanken Gelderland en Overijssel kennen de hoogste toelatingsratio: 64% resp. 63%. Amsterdam kent de laagste ratio: 24%. Het aantal actieve Wsnp-bewindvoerders dat burgers bijstaat in deze trajecten is de afgelopen vijf jaar fors gedaald: van 350 (2019) naar 225 in 2023.