Een werknemer die thuiswerkt moet van zijn werkgever de computercamera de hele dag aan hebben. Dat doet de werknemer niet, waarna hij op staande voet wordt ontslagen. Kan dat zomaar?
Een medewerker van een Amerikaans softwarebedrijf, dat een vestiging heeft in Nederland, kan altijd vanuit huis werken. Op een dag krijgt de werknemer per e-mail de mededeling dat hij met onmiddellijke ingang moet deelnemen aan een bepaald programma. Daarvoor moet hij gedurende de hele werkdag zijn ingelogd, zijn scherm delen en de camera op zijn pc laten aanstaan. De man laat weten zich daar niet prettig bij te voelen en spreekt van een inbreuk op zijn privacy. Het bedrijf kan sowieso al zijn werkzaamheden inzien, via software op zijn laptop. Hij krijgt de indringende instructie om zijn camera aan te zetten, maar weigert dat. Die avond wordt hij per direct ontslagen wegens werkweigering en ongehoorzaamheid. De werknemer legt zich bij het ontslag neer, maar eist wel enkele ontslagvergoedingen.
Dringende reden
De kantonrechter (rechtbank Zeeland-West-Brabant) oordeelt dat het ontslag op staande voet niet rechtsgeldig is. Daarvoor gelden immers drie eisen: het moet gaan om een dringende reden, op grond daarvan moet iemand ‘onverwijld’ worden ontslagen en die reden moet tijdig en voldoende duidelijk aan de werknemer zijn meegedeeld. Dit bedrijf gaf in het ultrakort ontslagmailtje geen enkele toelichting over de werkweigering en ongehoorzaamheid, en waarom dit zou moeten leiden tot ontslag. Dit is dan niet rechtsgeldig.
Privacy
Los daarvan betekent het bezwaar van de werknemer om gedurende de gehele dag de computercamera te laten aanstaan niet dat hij ongehoorzaam of weerspannig is. De werkgever had geen redelijke toelichting gegeven waarom dit belangrijk zou zijn. Ook aan het observeren van werknemers zijn strenge voorwaarden verbonden. Bij zo’n observatie worden opnames gemaakt die kunnen worden opgeslagen of anderszins gebruikt. Dit is ‘verwerking van persoonsgegevens’, en daarop is privacywetgeving van toepassing. Wat de werkgever van zijn medewerker eiste, is in strijd met diens recht op respect voor zijn privéleven.
Transitievergoeding en billijke vergoeding
Nu de werkgever ernstig verwijtbaar heeft gehandeld door de werknemer zonder dringende reden te ontslaan, moet deze een billijke vergoeding betalen (€ 50.000 bruto) – ter compensatie van de werknemer die nu zonder baan zit. Ook krijgt de man een vergoeding wegens onregelmatige opzegging van de arbeidsovereenkomst. Die vergoeding is gelijk aan het loon over de termijn dat de arbeidsovereenkomst bij regelmatige opzegging had behoren voort te duren – hier een maandsalaris. Tot slot krijgt de man ook een transitievergoeding, nu het de werkgever is die de arbeidsovereenkomst door opzegging heeft beëindigd (€ 9.500). Het concurrentiebeding dat deel uitmaakte van de arbeidsovereenkomst wordt vernietigd.
