Duitse cliënten vinden het fijn om in Marlene Plaß een van origine Duitstalige advocaat te treffen. Nederlandse cliënten geeft ze comfort door ze voor te bereiden op zaken waar ze in Duitsland tegenaan kunnen lopen en waar ze zich wellicht nauwelijks van bewust zijn. Zij voelt de nuances aan die subtiel zijn, maar tot grote misverstanden kunnen leiden als ze veronachtzaamd worden.
Interview door Berry Kessels
Inmiddels is ze advocaat en met glans afgestudeerd in Nederlands recht. Maar toen ze begon met haar studie sprak Marlene Plaß geen woord Nederlands. Tijdens de introductieweek lag opeens de wettenbundel op de collegebanken. Wat is dat, wat betekent dat, vroeg ze aan haar medestudenten. ‘Die lachten me vierkant uit. Wat doe je hier, vroegen ze.’
Duitse achtergrond
Slechts een zweem van zangerigheid in haar stem herinnert aan haar Duitse achtergrond. Ze is geboren in de oude studentenstad Münster waar niet alleen in 1648 de Tachtigjarige Oorlog werd beëindigd maar ook veel Duitsers Nederlands studeren. Op een beurs daar kwam ze een stand van de Radboud Universiteit tegen. Ze koos voor Nijmegen, maar sprak de taal amper.
‘Ik nam een crashcursus Nederlands van vijf weken, maar dan weet je nog niets. Ik heb heel veel overgetypt van mijn medestudenten in het begin. Maar na twee, drie maanden kwam de klik en toen ging het. Opeens gingen mijn medestudenten bij mij kijken wat ík opschreef.’
‘Ik belichaam het thuisgevoel. Je brengt partijen over de grens bij elkaar die bij elkaar horen.’
Ze begon in Nijmegen aan de studie International European Law en mocht stagelopen in het Europees parlement. ‘Heel interessant maar ook wel heel traag’, lacht ze. ‘Niet het werk als zodanig, maar het besluitvormingsproces binnen een dergelijk orgaan.’ Ze koos liever voor ondernemingsrecht en kwam in 2014 bij De Kempenaer terecht. Sinds 2015 werkt ze bij de German Desk.
Duitse cliënten vinden het fijn om een van origine Duitstalige advocaat te treffen. Zij ziet het vanuit Duits perspectief. ‘Ik belichaam het thuisgevoel. Je brengt partijen over de grens bij elkaar die bij elkaar horen. Ik zeg: praten jullie maar, ik schrijf het op zodat het klopt.’ Nederlandse cliënten geeft ze comfort door ze voor te bereiden op zaken waar ze in Duitsland tegenaan kunnen lopen en waar ze zich wellicht nauwelijks van bewust zijn. Zonder begeleiding loopt zo’n samenwerking vaak mis door culturele en juridische verschillen. Zij voelt de nuances aan die subtiel zijn, maar tot grote misverstanden kunnen leiden als ze veronachtzaamd worden.
‘Nederlanders houden van een grapje en creëren graag een losse sfeer. Een Duitser denkt dan dat de zaak beklonken is.’
Culturele verschillen
‘Een Duitse klant vroeg mij mee naar zijn Nederlandse zakenpartner omdat hij niet precies wist hoe hij hem moest inschatten.’ Nederlanders houden van een grapje en creëren graag een losse sfeer. Een Duitser denkt dan dat de zaak beklonken is. ‘Als de sfeer in Duitsland informeler wordt, is de onderhandeling klaar. Maar in Nederland gaat het gewoon door en kan de klap nog komen.’
En oppassen met ‘du’ zeggen. Veel Nederlanders gebruiken het net zo gemakkelijk als ‘jij’ in onderlinge contacten. Maar zo werkt dat in Duitsland niet. ‘De enige zakenrelatie tegen wie ik ‘du’ zeg, is mijn oom,’ zegt Marlene Plaß. Tegelijkertijd zijn er ook veranderingen op dat vlak. ‘In grote bedrijven zegt iedereen ‘du’ tegen elkaar. Omdat het veel te lastig om te onthouden is tegen wie je ‘du’ mag zeggen en wie je nog met ‘Sie’ moet aanspreken.’
En dan de taal zelf. Bij de Nijmeegse crashcursus leerde ze over valse vrienden: Nederlandse woorden die lijken op Duitse maar toch iets heel anders betekenen. Met veel genoegen vertelt ze een anekdote over een collega die na een rechtszitting tegen zijn Duitse cliënt wilde zeggen dat de rechter scherpe vragen had gesteld. ‘Hij noemde haar een scharfe Dame, maar dat betekent ‘lekker ding’. Die Duitser lachte ongemakkelijk en wist niet hoe hij het had.’ Ze lacht hartelijk bij de herinnering.
Juridische verschillen
Haar praktijk is vooral gericht op contracten voor (grensoverschrijdende) samenwerking. ‘Ik ben graag betrokken bij het voorkomen van problemen tussen partijen. Dat kan door goede contracten op te stellen.’ De verschillen tussen de Duitse en Nederlandse wet kunnen soms cruciaal zijn. Een aandeelhouder in Duitsland is bijvoorbeeld veel meer een ondernemer die, anders dan zijn Nederlandse equivalent, actiever is in de dagelijkse leiding van het bedrijf. Zo zijn er meer verschillen. ‘Het komt soms voor dat in de Duitse wet verplicht is dat in de Nederlandse wet verboden is. In Duitsland ben je sowieso veel meer aan het procederen.’
Piano en ambulance
Marlene Plaß speelt piano, klassiek en jazz. Ze houdt van reizen en trok veel rond voor de geboorte van haar zoon. ‘Ik vind dat inspirerend. Het voedt me voor mijn werk. Deze afwisseling is nodig, anders word ik doodongelukkig.’
In haar studententijd zat ze in het bestuur van de studievereniging. Maatschappelijke inzet is haar niet vreemd. Zoals Nederland een vrijwillige brandweer kent, heeft Duitsland vrijwillige ambulancemedewerkers. ‘Ik heb bij het Duitse Rode Kruis de ehbo- en ambulance-opleiding gedaan. Ik werkte vooral tijdens mijn studententijd als vrijwilliger op de ambulance in Münster.’ Dat is heftig. Ze komt bij ongevallen, mensen in nood. ‘Daar gaat het om leven en dood. Dat relativeert enorm en helpt mij daardoor ook om de rust te bewaren in mijn werk.’