Evelien van de Vorle wist op jonge leeftijd al dat ze advocaat wilde worden. Ze werkte veel naast haar studie en houdt van dynamiek. Ze kan dan ook haar energie prima kwijt in het bestuursrecht – dat heel breed is – en het strafrecht – waarbij ze nooit weet hoe haar dag eruit gaat zien.
Interview door Berry Kessels
Toen De Kempenaer belde, dacht Evelien van de Vorle dat ze haar sjaal vergeten was. In 2014 deed ze als jonge juriste een masterclass bij het advocatenkantoor. ‘Een kennismaking met een advocatenpraktijk in vier dagen. We speelden onder andere een zitting na met een echte rechter. Van tevoren hadden ze aan alle deelnemers duidelijk gemaakt: we hebben momenteel geen vacature.’ En toen ging dus de maandag daarop de telefoon. Of ze interesse had in een functie als bedrijfsjurist bij een cliënt van kantoor: het Gelders Archief in Arnhem. Dat leek haar wel wat en zo geschiedde.
Sanctierecht • een combinatie van straf- en bestuursrecht
Drie jaar later was ze bij een relatiemiddag van De Kempenaer en daar vroegen ze het wel: kom je bij ons werken? Ze ging bestuursrecht doen en dat was wel even slikken. ‘Bestuursrecht heeft een stoffig imago. Vijf jaar eerder had ik volmondig ‘nee’ gezegd. Door mijn werk voor het Gelders Archief was ik zijdelings meer in aanraking gekomen met bestuursrecht, dus die stap durfde ik nu wel aan. Ik heb nog steeds passie voor het strafrecht. Daar ben ik in afgestudeerd. Door mij te richten op het bestuurlijk sanctierecht kan ik bestuursrecht en strafrecht combineren. Daarnaast sta ik mensen bij in strafzaken.’
‘In de jungle van het recht is het voor burgers en ondernemers niet eenvoudig de weg te kennen. Hoe weet je waar het in juridische zin over gaat als je bezig bent met je eigen bakkerij op de hoek?’
Bestuursrecht is heel breed. Het gaat over ruimtelijke ontwikkelingen, handhaving van regels, openbaarheid van bestuur, om maar eens een paar thema’s te noemen. Bestuursrechtelijk Nederland wacht op dit moment op invoering van de Omgevingswet, een enorm project dat 26 wetten samenbrengt in één nieuwe. ‘Deze zou overzicht moeten brengen en het omgevingsrecht makkelijker moeten maken’, zegt Evelien van de Vorle, ‘maar ik hou mijn hart vast. Bundeling van wetgeving maakt de wetgeving nog niet eenvoudiger.’
In de nieuwe wet komen nog meer verantwoordelijkheden bij lagere overheden zoals gemeenten te liggen. ‘Het kan zijn dat je in Arnhem straks wel vergunningsvrij een dakkapel mag plaatsen en in Nijmegen niet.’ Dit komt de rechtszekerheid niet ten goede, vindt ze. Daarbij gaat de overheid ervan uit dat burgers zelf prima in staat zijn bezwaar te maken tegen besluiten van de overheid. Zij betwijfelt dat: ‘In de jungle van het recht is het voor burgers en ondernemers niet eenvoudig de weg te kennen. Pak je een verkeerde afslag, dan kan dat grote gevolgen hebben. Hoe weet je waar het in juridische zin over gaat als je bezig bent met je eigen bakkerij op de hoek?’
Vastberaden en ondernemend
Als klein meisje wist ze al: ik word kapper of advocaat. ‘In groep 6 was duidelijk dat ik rechten zou gaan studeren. Ik had mijn mondje klaar en regelde het wel. Ik vind het fijn als mensen een beroep op me doen.’ Ze twijfelde nooit aan haar keuze. Haar middelbare school had een samenwerking met de Radboud Universiteit. In 4 VWO mocht zij een inleiding in de rechtswetenschap gaan doen op de universiteit. ‘Iedere dinsdagmiddag ging ik alleen met de trein naar Nijmegen. Een belevenis: een volle collegezaal met zeshonderd studenten. Een snufje studentenleven. Het vak was moeilijk, heel moeilijk, maar erg interessant.’
Ze deed naar eigen zeggen ‘heel lang’ over haar studie, bijna tien jaar. Een bewuste keuze want ze deed er altijd veel bij. ‘Ik had weinig tijd om te studeren.’ Vanaf haar achttiende werkte ze 24 tot 32 uur per week. Bij een bank en een verzekeraar in het callcenter. Maar ook als juridisch medewerker bij een advocatenkantoor en als bedrijfsjurist. Het maakte mede mogelijk dat ze op haar vierentwintigste haar eerste appartement kocht. Ze deed ook vrijwilligerswerk bij een rechtswinkel en zat in het bestuur van het Rechtswinkel Overleg Zuid-Oost Nederland. Genoeg te doen dus.
‘Vertel de waarheid of zwijg, maar ga niet liegen.’
Evelien van de Vorle houdt van de dynamiek van het strafrecht waaraan ze ook een deel van haar tijd besteedt. ‘Je weet echt niet hoe je dag eruit gaat zien. Als ik piketdienst heb, krijg ik vanaf zeven uur ’s morgens te horen wie er vast zit. Dan ga ik naar het politiebureau om de verdachten te spreken. Gewoon horen hoe het met ze is.’ Ze legt uit wat er verder gaat gebeuren en vertelt wat hun rechten zijn. ‘Ik zeg altijd: vertel de waarheid of zwijg, maar ga niet liegen.’
Vaak zit ze bij het verhoor. Hoewel je van tv en film een andere indruk zou kunnen overhouden, mag een advocaat in Nederland niet heel veel zeggen. ‘Je zit erbij om te controleren dat er geen oneigenlijke dingen gebeuren. Ik heb dat overigens nog nooit meegemaakt.’ In negentig procent van de zaken gaat het om verdenkingen van misdrijven zoals diefstal, vernieling, mishandeling of rijden onder invloed. Moord, doodslag of zedenzaken komen minder voor. ‘Het staat me als advocaat vrij om een zaak te weigeren, maar ik zal dat niet snel doen. Ik verdedig in principe niet de daad maar de dader. Dat kan heftig zijn, ja, maar ik kan het goed scheiden.’
