Samenwerkingen in de zorg
Bij samenwerkingsverbanden in de zorg is het in kaart brengen van de interne en externe verhoudingen van belang, evenals het zorgvuldig vastleggen van de afspraken tussen de betrokken partijen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de invulling van de wettelijke aspecten van de zorgtaken, maar ook aan de verdeling van de onderlinge verantwoordelijkheden tussen de betrokken partijen binnen de gezondheidszorg. Het wettelijke kader wordt gevormd door onder meer de Zorgverzekeringswet, de Wet langdurige zorg (Wlz), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Jeugdwet, de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz), de Wet Marktordening gezondheidszorg (Wmg) en de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) en de hierop gebaseerde uitvoeringswetten. Afhankelijk van het onderwerp of de vraagstelling in een specifiek geval kan ook andere wet- en regelgeving van belang zijn.
De samenwerkingsovereenkomst
Een samenwerkingsovereenkomst in de zorg is een overeenkomst die de samenwerking regelt tussen verschillende zorgaanbieders, zoals zorginstellingen, ziekenhuizen, huisartsen en specialisten. Deze overeenkomsten kunnen betrekking hebben op verschillende gebieden, zoals gezamenlijke behandelprogramma’s, gedeelde faciliteiten, onderzoekssamenwerking of het delen van medische gegevens. Het opstellen van een samenwerkingsovereenkomst in de zorg vereist juridische expertise om ervoor te zorgen dat alle relevante aspecten worden behandeld. Deze moet ook afgestemd zijn op de bovenstaande wet- en regelgeving.
Bij het opstellen van een samenwerkingsovereenkomst moeten verschillende juridische aspecten worden overwogen. Hier zijn enkele belangrijke punten:
- Doel en reikwijdte
De overeenkomst moet duidelijk het doel van de samenwerking definiëren en de reikwijdte van de activiteiten beschrijven. Het is essentieel om alle betrokken partijen te identificeren en hun interne en externe verantwoordelijkheden vast te leggen. - Juridische structuur
De overeenkomst moet de juridische structuur van de samenwerking vaststellen, als de samenwerking bijvoorbeeld gepaard gaat met de oprichting van een gezamenlijke entiteit of een overeenkomst tussen zelfstandige partijen. Het bepaalt ook de bestuursstructuur en besluitvormingsprocessen. - Financiële aspecten
De overeenkomst moet duidelijkheid bieden over de financiële verplichtingen van elke partij, waaronder de verdeling van kosten en inkomsten en eventuele investeringen die nodig zijn voor de (continuïteit van de) samenwerking. - Vertrouwelijkheid en gegevensbescherming
Gezien de gevoelige aard van medische gegevens, moet de overeenkomst bepalingen bevatten over vertrouwelijkheid, gegevensbescherming en naleving van privacywetten, zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). - Verantwoording aan toezichthouders
Voor bepaalde samenwerkingsverbanden is het nodig om toestemming te vragen van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en/of de Autoriteit Consument en Markt. Het is verstandig om daar rekening mee te houden bij de voorbereiding van de samenwerking. - Duur en beëindiging
De overeenkomst dient de duur van de samenwerking te specificeren en de voorwaarden voor beëindiging of verlenging te bevatten. Het kan ook bepalingen bevatten met betrekking tot geschillenbeslechting. - Juridische naleving
De overeenkomst moet voldoen aan de relevante wet- en regelgeving binnen de sector gezondheidszorg, inclusief zorgspecifieke wetten en regels.
Het onderhandelen over en het opstellen van een samenwerkingsovereenkomst kan complex zijn. Onze gespecialiseerde advocaten kunnen daarbij helpen. Het is aan te raden om vroegtijdig juridisch advies in te winnen en de samenwerkingsovereenkomst zorgvuldig te laten beoordelen voordat deze wordt ondertekend. Door dit te doen, kunnen potentiële problemen en geschillen in de toekomst worden voorkomen en kan een solide basis voor samenwerking binnen de zorg worden gelegd.
Fusies en overnames in de zorg
In de zorgsector komen fusies en overnames regelmatig voor. Er is een verscheidenheid van juridische aspecten waarmee rekening mee dient te worden gehouden als partijen van plan zijn een dergelijke transactie te bewerkstelligen. Niet alleen de juiste voorwaarden voor de transactie zijn van belang, deze kunnen ook complex zijn vanwege de specifieke regelgeving voor de zorgsector, mededingings- en toestemmingsregels en de gevoeligheid van bepaalde transacties voor de gezondheidszorg. Hieronder enkele belangrijke deelonderwerpen:
Mededingingsrecht
Mededingingsregels beogen concurrentieverstorende praktijken te voorkomen. Afhankelijk van de ins en outs van de transactie dient toestemming te worden gevraagd aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en/of de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Deze instellingen beogen onder andere monopolievorming en beperking van de concurrentie in de zorg te voorkomen.
Wet- en regelgeving in de gezondheidszorg
De zorgsector is sterk gereguleerd om de kwaliteit en continuïteit van de zorg en de bescherming van patiënten te waarborgen. Bij fusies en overnames moeten zorginstellingen voldoen aan specifieke regels en voorschriften, zoals vergunningsvereisten, naleving van gezondheids- en veiligheidsnormen en bescherming van persoonlijke gezondheidsinformatie (bijvoorbeeld de AVG).
Financiële en fiscale aspecten
Fusies en overnames in de zorg hebben ook financiële en fiscale implicaties. Het is belangrijk om te kijken naar de boekhoudkundige en fiscale gevolgen van de transactie, zoals belastingverplichtingen, herstructurering van schulden, activawaardering en overdracht van eigendommen.
Arbeidsrechtelijke aspecten
Bij fusies en overnames in de zorg moeten ook arbeidsrechtelijke aspecten in overweging worden genomen. Dit omvat de overdracht van werknemers naar de nieuwe entiteit (vaak automatisch als gevolg van ‘overgang van onderneming’), het naleven van arbeidsvoorwaarden en collectieve arbeidsovereenkomsten en eventuele herstructureringen die van invloed kunnen zijn op het personeel.
Overeenkomsten
Fusies en overnames vereisen uitgebreide juridische documentatie, waaronder in ieder geval overnameovereenkomsten, (voor)overleggen met en adviezen van ondernemingsraad en (centrale) cliëntenraad, goedkeuring door een Raad van Toezicht, intentieverklaringen, due diligence-rapporten en eventuele andere documenten. Deze documenten zijn essentieel om de rechten en verantwoordelijkheden van alle betrokken partijen vast te leggen en eventuele geschillen in de toekomst te voorkomen.
Bescherming van patiëntenrechten
Fusies en overnames mogen de rechten en toegang tot zorg van patiënten niet in gevaar brengen. Juridische overwegingen moeten ervoor zorgen dat de transactie geen nadelige gevolgen heeft voor de kwaliteit en continuïteit van de zorgverlening aan patiënten. Het is daarom aan te raden om op tijd contact op te nemen met een gespecialiseerde jurist of advocaat om u hierbij te assisteren.
