De arbeidsovereenkomst eindigt met directe ingang
Met een ontslag op staande voet wordt een arbeidsovereenkomst met directe ingang beëindigd. Hoewel ook de werknemer op staande voet ontslag kan nemen, is het meestal de werkgever die een dergelijk ontslag geeft. Een rechter komt er dus niet (op voorhand ) aan te pas. Zie ook einde van de arbeidsovereenkomst
Voorwaarden
Voor een rechtsgeldig ontslag op staande voet moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan:
- Er moet sprake zijn van een dringende reden.
- Ontslag op staande voet moet onverwijld, dus direct, gegeven worden.
- De dringende reden moet de werknemer onverwijld meegedeeld worden.
Dringende reden
Onder een dringende reden wordt in de wet verstaan daden, eigenschappen of gedragingen van de werknemer, die ten gevolge hebben dat van de werkgever redelijkerwijs niet gevergd kan worden de arbeidsovereenkomst te laten voortbestaan.
Het ontslag kan alleen gegeven worden als duidelijk is dat de gedragingen van de werknemer zo ernstig zijn dat een andere maatregel niet aan de orde is.
Bij een dringende reden is er sprake van verwijtbaar handelen of nalaten. Een aantal voorbeelden worden in de wet gegeven maar dat is geen uitputtende opsomming. Ook andere gedragingen kunnen dus een dringende reden opleveren.
Per geval zal bekeken moeten worden of de reden zodanig is dat deze kan leiden tot het ontslag op staande voet. Daarbij moeten alle omstandigheden van het geval meegewogen worden. Behalve de aard en de ernst van wat de werkgever als dringende reden aanvoert zijn dat o.a. de aard van de dienstbetrekking, de duur van de arbeidsverhouding en de wijze waarop de werknemer altijd heeft gefunctioneerd, de leeftijd van de werknemer en de gevolgen voor de werknemer van een ontslag op staande voet.
Onverwijlde opzegging
Zodra de omvang en ernst van de dringende reden duidelijk is, dient de werkgever op te zeggen. Overigens is het is het aan te raden de werknemer voorafgaande aan het ontslag op staande voet te horen en daar een verslag van te maken. Indien nader juridisch advies en/of nader onderzoek nodig is dan dient dat voortvarend plaats te vinden. Gedurende het onderzoek kan de werknemer geschorst worden of op non-actief gesteld worden met de uitdrukkelijke vermelding dat de werkgever zich het recht voorbehoud om afhankelijk van de uitkomst van het onderzoek de werknemer op staande voet te ontslaan.
Onverwijlde mededeling
Het is zeer aan te raden om een mondeling gegeven ontslag schriftelijk (per mail of aangetekende brief) te bevestigen en daarbij zorgvuldig en concreet de redenen voor het ontslag te motiveren. De redenen kunnen niet op een later moment worden gewijzigd of aangevuld. Mochten zich meerdere redenen voordoen die ook afzonderlijk een dringende reden voor ontslag op staande voet geven dan moet dat expliciet aangegeven worden. Gezien de mogelijke ingewikkelde procedures als gevolg van een ontslag op staande voet is het niet onverstandig om hierbij juridische hulp in te roepen.
Schadevergoeding
De werkgever kan in het geval van een rechtsgeldig ontslag op staande voet, schadevergoeding van de werknemer eisen. Hierbij kan gedacht worden aan een schadeloosstelling gelijk aan het loon dat de werknemer anders had ontvangen over de opzegperiode. De werkgever kan deze schade op de eindafrekening inhouden.
Procedure
De werknemer kan binnen 2 maanden een verzoek indienen bij de kantonrechter om te doen vaststellen dat er geen dringende reden was en het ontslag te laten vernietigen. Ook kan de werknemer verzoeken om loondoorbetaling en wedertewerkstelling in een kort geding.
Als de rechter oordeelt dat er geen sprake was van een dringende reden of anderszins niet aan de vereisten is voldaan, zal de rechter het ontslag vernietigen. De werkgever dient dan met terugwerkende kracht het loon te betalen.
De werkgever kan dan zekerheidshalve om de ontbinding van de arbeidsovereenkomst verzoeken aan de kantonrechter.
De werknemer kan er ook voor kiezen geen bezwaar te maken tegen het ontslag, maar om wel een vergoeding te vragen omdat de werkgever geen rekening heeft gehouden met de opzegtermijn.
Vanwege de strenge eisen die aan een ontslag op staande voet worden gesteld en de ingewikkelde procedures is het aan te raden u te laten bijstaan door een advocaat, liefst voordat u de beslissing tot ontslag neemt.