Het korte antwoord is natuurlijk: “Ja, dat moet”. Een bedrijf is een zelfstandige entiteit en als je daar geld van leent, dan ontstaat een terugbetalingsverplichting. Het maakt niet uit dat het jouw bedrijf is, bijvoorbeeld in het geval waarin je alle aandelen in een B.V. in bezit hebt en tegelijk bestuurder bent (deze positie wordt ook wel ‘directeur-grootaandeelhouder’ genoemd, oftwel ‘DGA’). Ook in dat geval wordt het bedrijf een schuldeiser en ontstaat er een terugbetalingsverplichting.
In de praktijk wordt hier echter regelmatig anders mee omgegaan. Want hoewel er juridisch wel een terugbetalingsverplichting ontstaat, bepaalt het bedrijf als schuldeiser hoe met (het afdwingen van) de terugbetalingsverplichting wordt omgegaan. En aangezien je als DGA zelf bepaalt of je bedrijf tot afdwingen over gaat, bepaal je dus zelf of je moet terugbetalen aan je bedrijf. Omdat er bij deze beslissingen geen buitenstaanders betrokken zijn, kan het zijn dat bestuurders grote leningen hebben uitstaan bij hun bedrijf en dat deze nooit worden terugbetaald.
Faillissement
Bovenstaand verhaal wordt anders als er buitenstaanders bij het bedrijf betrokken raken. Een voorbeeld hiervan is als het bedrijf failliet wordt verklaard. De DGA neemt niet meer in zijn eentje alle beslissingen, maar er wordt een curator aangesteld die alles gaat bepalen. En die curator zal waarschijnlijk vinden dat de DGA het uitstaande bedrag moet terugbetalen aan het bedrijf. Er is immers een terugbetalingsverplichting ontstaan en uitgangspunt is dat deze moet worden nagekomen.
Andere schuldeisers van het bedrijf
De DGA die zijn leningen niet terugbetaalt loopt ook nog een ander risico, zoals blijkt uit een uitspraak van een recent arrest van het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch.
In deze zaak moest de DGA meer dan € 500.000,- aan leningen terugbetalen aan zijn bedrijf. Ook had het bedrijf huurachterstanden bij de verhuurder. Beide openstaande posten werden niet betaald en na enige tijd werd het bedrijf failliet verklaard.
Na de faillietverklaring heeft de verhuurder zijn vordering ingediend bij de curator. Bij de afwikkeling van het faillissement bleek echter dat de verhuurder geen betaling zou krijgen vanuit het faillissement. Dit betekende dat haar vordering dus onbetaald bleef. De verhuurder was vervolgens van mening dat de DGA aansprakelijk was voor haar onbetaalde vordering, omdat de DGA maar liefst vijf ton had geleend van het bedrijf zonder dit terug betalen. Als de DGA namelijk de vijf ton had terugbetaald dan kon de vordering van de verhuurder worden betaald, zo vond de verhuurder.
De kantonrechter heeft de vordering van de verhuurder afgewezen, maar het Hof wees de vordering in hoger beroep toe. Het Hof vond dat de DGA door geen inspanningen te verrichten om de vijf ton bij zichzelf te innen, ervoor heeft gezorgd dat de vordering van de verhuurder onbetaald bleef en dus onrechtmatig heeft gehandeld jegens de verhuurder. Het Hof vindt dat deze handelwijze valt onder de vorm van bestuurdersaansprakelijkheid die de Hoge Raad o.a. in het arrest ‘Ontvanger/Roelofsen’ heeft vastgesteld, namelijk dat de DGA ‘heeft bewerkstelligd of toegelaten dat de vennootschap haar wettelijke of contractuele verplichtingen niet nakomt’. Door op deze manier zo onzorgvuldig te handelen is de DGA persoonlijk aansprakelijk voor de schade van de verhuurder, aldus het Hof. De DGA moet dus uit zijn privé-vermogen de schade van de verhuurder vergoeden.
Advies
Zoals besproken gebeurt het vaker dat een DGA geld leent van zijn bedrijf. Dat is geen probleem. Pas als er buitenstaanders bij het bedrijf betrokken raken, zoals een curator, dan kan het zijn dat de openstaande terugbetalingsverplichting een probleem wordt. Mijn advies is om voordat buitenstaanders bij uw bedrijf betrokken raken, contact op te nemen met een van onze advocaten van de sectie Ondernemingsrecht. We denken graag met u mee.
Voor vragen over het bovenstaande en meer informatie kunt u contact met ons opnemen per mail op mail@dekempenaer.nl of bellen naar 026 3522 888.
