De wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA)
Voor een opdrachtgever die werkt met een zelfstandige zonder personeel (zzp’er) is het van belang of de Belastingdienst de zzp’er ziet als ondernemer of als werknemer in loondienst. Dat kon tot 1 mei 2016 met de VAR (Verklaring arbeidsrelatie); daarna is de modelovereenkomstop grond van de wet DBA ingevoerd. Zie hiertoe ook ons artikel De aanpak van schijnzelfstandigheid: van VAR naar modelovereenkomst.
Mag de modelovereenkomst door partijen worden aangepast?
De Belastingdienst heeft in de door haar via haar website gepubliceerde modelovereenkomsten bepaalde bepalingen geel gearceerd. Deze bepalingen mogen niet worden aangepast; de rest wel. Indien de geel gearceerde bepalingen worden overgenomen, hoeft de aangepaste overeenkomst niet aan de Belastingdienst voorgelegd te worden, maar het mag wel.
Verplicht gebruik maken van de modelovereenkomsten?
Het is niet verplicht om gebruik de maken van de modelovereenkomsten. Partijen kunnen zelf een overeenkomst opstellen en deze al dan niet aan de Belastingdienst ter goedkeuring voorleggen. Bij het sluiten van een (model)overeenkomst is het voorts van belang dat eventueel gebruikte algemene voorwaarden in overeenstemming zijn met de regels die de fiscus hanteert.
Waaraan toetst de Belastingdienst?
Voor het oordeel of sprake is van een arbeidsverhouding dient de Belastingdienst o.a. na te gaan:
- Welke vergoeding de zelfstandige ontvangt.
- Of er sprake is van een gezagsverhouding (een werknemer dient instructies ten aanzien van het werk of in zijn algemeenheid op te volgen).
- Of de zelfstandige het werk persoonlijk moet verrichten of zich mag laten vervangen. Als hij zich niet mag laten vervangen, duidt dat op een dienstbetrekking. Ook zal de fiscus toetsen of de opdrachtgever een vervanger alleen kan weigeren op grond van objectieve criteria, zoals kwaliteitseisen.
Overgangsperiode
De Belastingdienst houdt tot 1 januari 2018 wel toezicht, maar worden er geen handhavingsmaatregelen toegepast, tenzij de Belastingdienst oordeelt dat er sprake is van mogelijke schijnconstructies. In dat laatste geval kan er wel onmiddellijk controle en handhaving plaatsvinden. Zie hiervoor ook de website van de belastingdienst: handhaving DBA uitgesteld tot januari 2018.