Een aannemer bereidt bouwwerkzaamheden goed voor en neemt maatregelen zodat er bij een belendend pand geen schade ontstaat. Maar zelfs nu dit alles zorgvuldig is gedaan, kan een aannemer aansprakelijk zijn voor de schade bij derden.
Een ondernemer wil een winkel bouwen en schakelt daarvoor een aannemer in. Als een afzinkkelder wordt geplaatst, wordt een ondergronds obstakel geraakt. Het werk wordt toch voortgezet. Vervolgens ontstaan er in het bedrijfspand van de buren serieuze scheuren in de muren. De aannemer blijft doorbouwen, ondanks aandringen van de buren om te stoppen. De buren eisen schadevergoeding maar die eis wordt door de rechtbank en het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch afgewezen.
Zaaksbeschadiging
Een gedraging is, aldus het hof, pas onrechtmatig als die heeft geleid tot de zaaksbeschadiging en kan worden gekwalificeerd als dit gebeurt ‘in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt’. De buren moet bewijzen dat de aannemer een zorgvuldigheidsnorm heeft geschonden. De buren hebben niet gesteld dat de bouwmethode voor het plaatsen van de kelder onjuist of onveilig was. De aannemer heeft een bouwveiligheidsplan opgesteld, waarin staat dat risicovolle werkzaamheden worden uitgevoerd die mogelijk kunnen leiden tot schade in de omgeving. Maar een monitoringsplan heeft gezorgd voor objectief te meten randvoorwaarden waarbinnen de werkzaamheden mogen plaatsvinden. De bouwkundige staat van het pand van de buren en van de fundering zijn in kaart gebracht. De buren hebben pas tijdens de werkzaamheden actuele gegevens over de belastbaarheid van hun pand aan de aannemer gegeven. Dan kunnen zij de aannemer niet verwijten dat zijn funderingsonderzoek te beperkt is geweest. De aannemer heeft zijn werkzaamheden voldoende zorgvuldig voorbereid, en heeft gehandeld conform het bouwveiligheids- en het monitoringsplan door – toen er schade ontstond – overleg te voeren en te beoordelen of de werkwijze moest worden aangepast. Zowel de aannemer als de opdrachtgever is niet aansprakelijk voor de schade bij de buren, aldus het gerechtshof. De buren gaan in cassatieberoep – en met succes.
Aansprakelijk
Zij stellen dat een aannemer moet voorkomen dat bij werkzaamheden schade ontstaat aan eigendommen van derden. Nu dit toch is gebeurd, ondanks de zorgvuldige voorbereidingen, is de aannemer aansprakelijk voor de schade. Hier hebben de buren een punt, oordeelt de Hoge Raad. Aan de bouwwerkzaamheden was het aanmerkelijke risico verbonden dat aan het pand van de buren schade zou ontstaan, ook als er maatregelen werden getroffen ter voorkoming van schade en de werkzaamheden zorgvuldig werden uitgevoerd. De werkzaamheden werden alleen voor de opdrachtgever uitgevoerd en leverden voor de buren geen voordeel op. De door de werkzaamheden ontstane schade behoort dan niet zonder meer door de buren te worden geduld. De aannemer had zich moeten verzekeren tegen deze schade. Nu kunnen deze werkzaamheden een onrechtmatige daad opleveren die verplicht tot schadevergoeding. De Hoge Raad vernietigt het arrest van het gerechtshof en verwijst het geding naar het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden voor verdere behandeling en beslissing.