Lang niet altijd worden faillissementscuratoren betaald voor hun werkzaamheden. Als de faillissementsboedel leeg is – en dat is het geval in een kwart van de faillissementen – dan krijgt de curator geen salaris. Dan is er ook geen geld om faillissementsfraude op te sporen en aan te pakken.
Een curator die in een faillissement door de rechtbank wordt benoemd, inventariseert de bezittingen en schulden van de onderneming, bekijkt of er onregelmatigheden zijn voorgekomen die tot het faillissement hebben geleid, en houdt contact met de bestuurders en het personeel. Deze werkzaamheden nemen bij faillissementen van bedrijven gemiddeld zo’n 20 uur in beslag. Het basistarief voor de curator is € 267 per uur (vastgesteld door de vereniging van insolventierechtadvocaten) – maar dat wordt lang niet altijd gehaald. Gemiddeld krijgen curatoren € 279 per uur. Voor faillissementen waarin (een deel van) het salaris onbetaald is gebleven, komt dit gemiddelde uit op € 168 per uur; voor faillissementen waarin het salaris volledig wordt betaald, is dit € 305 per uur, zo becijferden onderzoekers van de Universiteit Leiden en onderzoeksbureau SEO.
Lege boedel
Uit dit onderzoek blijkt dat in ongeveer een kwart van de faillissementen het salaris van de curator niet of niet volledig kan worden betaald. De reden: de faillissementsboedel is leeg. En bij een lege boedel is de opbrengst van de boedelverkoop te laag om de curator te betalen. Het totale bedrag aan onbetaald gebleven salarissen bedraagt per jaar gemiddeld bijna 8 miljoen euro. Hierdoor hebben curatoren ook niet de ruimte om (vermoedens van) fraude te onderzoeken of aan te pakken.
Aanbevelingen
Volgens de onderzoekers kan dit (deels) worden ondervangen door bij faillissementsaanvragen een kort, gestandaardiseerd globaal onderzoek te verrichten. Daarbij kan worden beoordeeld of een faillissement bij gebrek aan financiële middelen moet worden uitgesproken. Dan hoeft niet meer iedere faillissementsaanvraag te worden toegewezen aan een curator. Een andere mogelijkheid is dat faillissementscuratoren een gegarandeerde basisvergoeding van 20 uur per faillissement krijgen voor standaardwerkzaamheden die zij moeten uitvoeren. Ook is het denkbaar, suggereren de onderzoekers, dat curatoren bij hun fraudeonderzoek financieel worden ondersteund. Zo zouden bedrijven (bij inschrijving in het Handelsregister), hypotheekverstrekkers, banken en andere financiers en de Belastingdienst een bijdrage in een pot kunnen storten, waaruit curatoren kunnen worden betaald. Het is ook denkbaar dat curatoren zelf daaraan bijdragen, om in aanmerking te komen voor benoemingen als faillissementscurator. Het helpt ook als de personeelscapaciteit bij het Fraudemeldpunt wordt versterkt, zodat fraudemeldingen van curatoren daar al kunnen worden opgepakt.
Rapport Beloning van curatoren bij lege boedels.