Indien een bedrijf een product koopt van een in een buitenland gevestigd bedrijf, krijgen beide te maken met bijzondere internationale rechtsregels: het Weens Koopverdrag[1] is dan van toepassing. De regels uit dat verdrag gaan zelfs boven de nationale regels. Dus, ook al is bijvoorbeeld Nederlands of Duits recht op de internationale koopovereenkomst van toepassing, de regels van het Weens Koopverdrag gelden ook en moeten zelfs als eerste worden toegepast. Daarmee kan een situatie anders uitpakken dan wellicht gedacht.
Daarover is al eerder door ons geschreven, zie Internationale handelskoop gebrekkig product maar geen geld terug.
In deze bijzondere Corona tijd kan het zo zijn dat een van beide partijen de gesloten koopovereenkomst niet meer kan of wil nakomen. Aan de kant van de verkopende partij kan dat het geval zijn bijvoorbeeld omdat de productie door overheidsmaatregelen is stilgelegd. Maar ook bij de kopende partij kunnen zich omstandigheden voordoen waardoor deze de gekochte zaken niet meer kan of wil afnemen, bijvoorbeeld in het geval van koop van materialen voor een theatervoorstelling die niet doorgaat.
De vraag rijst dan of een partij van zijn verplichtingen uit de koopovereenkomst “kan worden bevrijd”.
Overmacht
Het Weens Koopverdrag kent een eigen regeling voor de gevallen van overmacht. Die sluit dus eventuele vergelijkbare regelingen in de wetgeving van de betreffende contracterende partijen uit.
Overmacht is geregeld in artikel 79 van het Verdrag. Daarin is bepaald dat een partij niet aansprakelijk is indien zij de gesloten koopovereenkomst niet kan nakomen als die verhindering buiten haar macht lag en bovendien niet te verwachten was.
Ook bij een beroep op overmacht als gevolg van de Corona crisis zal de vraag beantwoord moeten worden of de verhindering “buiten de macht” lag alsmede of deze “niet te verwachten was”.
Buiten de macht
Het “buiten de macht” zijn zal uiteraard makkelijker aan te toen zijn in het geval er sprake is van een “lock down” waardoor een partij niet kan nakomen.
Lastiger wordt het in situaties waarbij nakoming wellicht nog wel mogelijk zou zijn, maar ernstig bemoeilijkt, bijv. door dat het land van ontvangst van de gekochte zaken inreisbeperkingen heeft opgelegd, waardoor wellicht wel de producten kunnen worden geleverd maar deze niet kunnen worden geïnstalleerd omdat technici van de verkoper niet kunnen reizen.
Niet te verwachten
Het aantonen dat de oorzaak van overmacht niet te verwachten was kan ook lastig zijn in het geval de betreffende koopovereenkomst is gesloten na de uitbraak van het corona virus. Het zal daarbij van alle feiten en omstandigheden gaan afhangen op welk moment de partij die zich op overmacht beroept had moeten verwachten dat ook hij in de problemen zou komen. Daarnaast zal hij dan ook moeten aantonen dat hij er alles aan gedaan heeft om te voorkomen dat hij in een situatie zou komen te verkeren dat hij niet zou kunnen nakomen. Daarbij valt te denken aan het vooruit inkopen van onderdelen en/of het vooruit produceren. Wellicht ook aan het verplaatsen van productie of het doen van deelleveringen.
Tijdige melding
De partij die zich beroept op overmacht dient de andere partij daarvan in kennis te stellen. Daarbij dient zij ook te informeren over de gevolgen van de overmacht, bijvoorbeeld of die tijdelijk of blijvend is.
Deze kennisgeving dient te geschieden binnen redelijke tijd nadat de betreffende partij bekend was of bekend had moeten zijn met de verhindering om de koopovereenkomst na te komen. Als de mededeling niet binnen redelijke tijd is gedaan en/of onvolledig is de partij die de mededeling moest doen aansprakelijk.
Ontbinding
Een (terecht) beroep op overmacht heeft geen gevolgen voor de andere rechten die partijen kunnen uitoefenen; alleen het recht op schadevergoeding is uitgesloten.
Zo is het dus mogelijk dat de wederpartij de ontbinding inroept van de koopovereenkomst, omdat de andere partij als gevolg van overmacht die overeenkomst niet kan nakomen. Het inroepen van de ontbinding geschiedt door middel van een kennisgeving aan de andere partij. Die kennisgeving is niet aan een bepaalde vorm gebonden, als is het wel te adviseren om deze schriftelijk en gemotiveerd te doen.
De ontbinding heeft tot gevolg dat beide partijen bevrijd zijn van hun verlichtingen uit de koopovereenkomst. Indien er al prestaties zijn geleverd moeten die worden teruggegeven.
Toepasselijkheid Weens Koopverdrag
De toepasselijkheid van het Weens Koopverdrag kan door partijen (eenvoudig) worden uitgesloten. Of dat het geval is hangt af van de vraag of partijen dat bij de totstandkoming van hun koopovereenkomst op een juiste wijze hebben gedaan, lees: volgens de regels van het Weens Koopverdrag.
Dat levert in de praktijk nogal eens problemen op, met name waar een (geheel of gedeeltelijke) uitsluiting is opgenomen in algemene voorwaarden. Daarover hebben wij in ons eerder genoemde artikel ook geschreven.
Voor meer informatie en advies, neem gerust contact op met onze German Desk advocaten. Bel 026-3522825 of mail naar germandesk@dekempenaer.nl
Klik hier voor meer artikelen die zijn geschreven over (de gevolgen van) het coronavirus.
[1] Verdrag der Verenigde naties inzake internationale koopovereenkomsten betreffende roerende zaken, Wenen 11 April 1980
