Graven kan leiden tot schade aan kabels en leidingen. Daarom moeten graafwerkzaamheden worden gemeld, ook al wordt er niet diep gegraven. Zonder melding kan een fikse boete volgen.
Een toezichthouder van het Agentschap Telecom (tegenwoordig: Rijksinspectie Digitale Infrastructuur, RDI) ontdekt bij toeval dat in een wijk graafwerkzaamheden plaatsvinden. Hij schat dat er 30-40 cm diep wordt gegraven, en spreekt de man op de graafmachine aan. Die weet niet of er een graafmelding is gedaan. Hij moest van zijn baas, een hovenier, daar betonnen banden plaatsen.
Boete
De toezichthouder moet nagaan of er is voldaan aan de Wet informatie-uitwisseling bovengrondse en ondergrondse netten en netwerken (Wibon). Snel nadat de controle werd uitgevoerd, heeft de hovenier alsnog een melding gedaan. Toch krijgt hij een bestuurlijke boete van € 4.000 opgelegd. Dat vecht hij aan bij de rechtbank Rotterdam, ook omdat er maar 5 cm diep zou zijn gegraven, ‘en daar liggen geen kabels en leidingen’, aldus de hovenier. Maar ook dat zijn graafwerkzaamheden, stelt de staatssecretaris van Economische Zaken, die de boete heeft opgelegd.
Graafwerkzaamheden
De vraag is: heeft de hovenier graafwerkzaamheden in de zin van de Wibon verricht? Zelf vindt hij van niet: er werd alleen een grindlaag van 5 cm van een oprit geschraapt, beweert hij, en daar werd met een minikraan een laag van 5 cm aan schelpen op gelegd. Daar zijn ook foto’s van. Maar volgens de rechtbank mag de staatssecretaris in beginsel uitgaan van de juistheid van de bevindingen in een op ambtseed opgemaakt en ondertekend proces-verbaal van de toezichthouder. Die zag dat er dieper werd gegraven en dat er betonnen banden zouden worden geplaatst, iets wat de kraanmachinist ook toegaf. Maar zelfs als er werd gegraven tot 5 cm diepte, is de Wibon overtreden. In deze wet is het begrip ‘graafwerkzaamheden’ heel breed gedefinieerd: alles eigenlijk, behalve wat met een schop wordt uitgevoerd.
Graafmelding
Op grond van de Wibon moet een melding worden gedaan als er onder het maaiveld wordt gegraven. Een diepte van 5 cm valt daar al onder. Soms bevinden zich daar kabels. De staatssecretaris heeft terecht gesteld dat er mechanische graafwerkzaamheden hebben plaatsgevonden, waarvoor de hovenier een graafmelding had moeten doen. Nu dit niet is gebeurd, is de Wibon overtreden en mocht de staatssecretaris daarvoor een bestuurlijke boete opleggen. De staatssecretaris moet de boete wel afstemmen op de ernst van de overtreding.
Overlast
Volgens de staatssecretaris is hier sprake van een ernstige overtreding: deze graafwerkzaamheden kunnen leiden tot schade aan ondergrondse netten en daarmee onderbreking in de levering van essentiële diensten. Dat leidt weer tot aanzienlijke overlast, omvangrijke schadeposten, milieuschade en veiligheidsrisico’s voor de omgeving en direct betrokkenen. De rechtbank kan zich daar in vinden. De boete blijft in stand.