Soms wordt een faillissementscurator persoonlijk aansprakelijk gesteld door een bestuurder van een failliete onderneming of door schuldeisers. De lat daarvoor ligt hoog.
Nadat een faillissement van een bouwbedrijf is afgewikkeld, bericht de curator aan de bestuurder dat hij nog twaalf mappen met administratie heeft. Een deel daarvan wordt door de bestuurder opgehaald. Een aantal mappen houdt de curator nog onder zich. De bestuurder voert meerdere procedures om de beschikking over die mappen te krijgen. De kosten van deze procedures wil de bestuurder verhalen op de curator; hij stelt de curator persoonlijk aansprakelijk voor het feit dat de bestuurder moest procederen om de mappen te krijgen.
Maclou-norm
In eerste aanleg wijst de rechtbank Noord-Holland deze aansprakelijkheid af: de curator heeft steeds gehandeld in de hoedanigheid van curator. Hem kan, wat betreft het niet afgeven van de administratie, geen persoonlijk verwijt worden gemaakt. Tegen dat oordeel gaat de bestuurder in hoger beroep bij het gerechtshof Amsterdam. Die moet beoordelen of de curator wel persoonlijk aansprakelijk is en de schade van de bestuurder uit eigen zak moet betalen. De hoofregel luidt: voor zover een faillissementscurator bij de uitoefening van zijn taak niet is gebonden aan regels, komt hem een ruime mate van vrijheid toe. Bij het gebruikmaken van die vrijheid geldt de ‘Maclou-norm’ uit 1996: een curator behoort te handelen zoals in redelijkheid mag worden verlangd van een over voldoende inzicht en ervaring beschikkende curator die zijn taak met nauwgezetheid en inzet verricht. Hij dient zich te richten naar het belang van de boedel, maar hij kan zelf bepalen hoe en langs welke weg dat belang het beste kan worden gediend. Voor persoonlijke aansprakelijkheid is vereist dat een curator ook persoonlijk een verwijt kan worden gemaakt van zijn handelen. Daarvan is pas sprake als hij het onjuiste van zijn handelen inzag of dat behoorde in te zien.
Schuldeisers
In deze zaak had de curator te maken met tegenstrijdige belangen van de bestuurder enerzijds en schuldeisers anderzijds. De schuldeisers wilden de administratie inzien – en hadden daar ook een wettelijk recht op –, anders zouden ze daarover gaan procederen. Dan kan de curator geen persoonlijk verwijt worden gemaakt dat hij die stukken gaf. Dat hij eerst voor de bestuurder een deel van de administratie onder zich hield, kan hem ook niet worden verweten: dit was toegestaan op basis van een eerder kortgedingvonnis. Hij had de bestuurder – toen deze de stukken kwam ophalen – hierover kunnen inlichten maar door dat niet te doen heeft hij de belangen van de bestuurder niet veronachtzaamd.
Niet persoonlijk aansprakelijk
Kortom, van het feit dat de curator een deel van de administratie onder zich heeft gehouden, kan hem geen persoonlijk verwijt worden gemaakt. Hij is dan ook niet persoonlijk aansprakelijk voor de schade die de bestuurder heeft gelopen.