Wanneer u als ondernemer gaat scheiden, spelen er naast de zorgregeling voor de kinderen, de verdeling van de huwelijksgemeenschap of verrekening op grond van de huwelijkse voorwaarden, ook grote zakelijke belangen. Wat gebeurt er met de onderneming: wordt deze voortgezet? Wat moet daarvoor geregeld worden en wat zijn de gevolgen ervan?
Eerder schreef ik een artikel voor de scheidende ondernemer met een eenmanszaak. Dit artikel heeft betrekking op de ondernemer met een (aandeel in een) VOF. Gemakshalve ga ik er daarbij van uit dat de man de ondernemer is.
Drie varianten:
- U heeft samen met uw echtgenote een VOF (ook wel man/vrouw firma genoemd)
- U heeft samen met een ander(en) een VOF
- U heeft samen met uw echtgenote en anderen een VOF
In alle gevallen is van belang of u bent gehuwd in gemeenschap van goederen of onder huwelijkse voorwaarden. Dit bepaalt mede de financiële afwikkeling van de echtscheiding en ook of mogelijk uw echtgenote aansprakelijk is voor schulden van de vennootschap, of dat schulden kunnen worden verhaald op gemeenschappelijk (huwelijks)vermogen. In dit artikel ga ik er van uit dat er sprake is van een gemeenschap van goederen.
De eerste vraag die u uzelf moet stellen is of u na de scheiding met de onderneming verder wil. Zo niet, dan zal overleg moeten plaatsvinden met de andere vennoten. In variant 1 is dit uw echtgenoot/echtgenote (in het kader van de echtscheiding); in variant 2 en 3 zijn dat de andere vennoten.
1. U heeft samen met uw echtgenoot/echtgenote een VOF (ook vaak man/vrouw firma genoemd)
Binnen deze variant zijn weer verschillende situaties denkbaar.
1.1 U zet samen de VOF voort
Uw scheiding hoeft de voortzetting van de VOF niet in de weg te staan. Ook zonder huwelijk kunt u samen de VOF (al dan niet met anderen) voortzetten. Wel moet u in dit geval goed bedenken of werkafspraken met uw a.s. echtgenote nu misschien beter/anders moeten worden uitgewerkt. Dat wat eerder vanzelfsprekend was, hoeft nu niet meer zo vanzelfsprekend te zijn. Ga dus goed na of u na de scheiding op dezelfde voet als vennoten met elkaar verder wilt en kunt gaan. Bedenk welke afspraken u nader moet/wilt vastleggen. Hoe doet u dat? Deskundig advies is daarbij van belang. Dit kan met behulp van onze ondernemingsrechtadvocaten, ons netwerk of met uw eigen deskundigen.
1.2 Eén van u stopt met de onderneming
Wanneer één van u als gevolg van de scheiding stopt dan zal de ander moeten overwegen of hij/zij de onderneming voortzet als eenmanszaak of dat hij/zij een andere vennoot zoekt. Deze kan het aandeel van degene die stopt, overnemen. Er moet een nieuwe vennootschapsakte worden opgemaakt en de wijzigingen dienen bij de Kamer van Koophandel te worden doorgevoerd. Dat kan hier.
Gaat u als eenmanszaak verder, dan wordt de VOF ontbonden en de eenmanszaak bij de Kamer van Koophandel ingeschreven. Ook dat moet dus bij de Kamer van Koophandel gemeld worden.
Zowel in geval a) als in geval b) moet bekeken worden of degene, die stopt, een vergoeding ontvangt/moet ontvangen. Als dat het geval is, moet bepaald worden hoe hoog die vergoeding moet zijn. De waarde van de vergoeding kunt u samen bepalen. Daarbij kunt u overleggen met de accountant of een andere deskundige, bijvoorbeeld iemand uit ons netwerk. Bij het bepalen van de vergoeding is uiteraard ook van belang of er wel voldoende geld in de onderneming is om deze vergoeding uit te keren. De continuïteit en liquiditeit van de onderneming spelen hierbij een rol. De omvang van de vergoeding kan de nodige meningsverschillen tussen echtgenoten opleveren. Wij staan u graag bij en voorzien u graag van een deskundig advies, al dan niet samen met uw accountant/boekhouder en/of de accountants en/of fiscalisten in ons netwerk. Daarbij is uw belang ons belang! Zo nodig kunnen wij hierbij bemiddelen middels mediation.
1.3 U stopt allebei met de onderneming
Wanneer u helemaal met de onderneming stopt, is het belangrijk om (vooraf) goed te bekijken wat de (fiscaal) juridische en financiële gevolgen daarvan zijn, zo veel mogelijk in overleg met uw eigen accountant/fiscalist/boekhouder. Zo nodig schakelen wij onze ondernemingsrechtadvocaten en/of de accountants en/of fiscalisten uit ons netwerk in om u daarbij van een zo goed en degelijk mogelijk advies te voorzien.
2. U heeft samen met een ander(en) een VOF
Deze variant levert over het algemeen weinig problemen op. De echtgenoot met een aandeel in de vennootschap zet meestal zijn werkzaamheden voort. De echtscheiding heeft daarop fiscaal en/of juridisch geen tot weinig invloed. De andere echtgenoot heeft mogelijk wel recht op een deel van de waarde van het aandeel in de vennootschap. Of dat recht er is en wat de omvang daarvan is, is afhankelijk van de vraag of er sprake is van een huwelijksgemeenschap (gemeenschap van goederen) of huwelijkse voorwaarden.
Mocht de echtgenoot in het kader van de scheiding uit de vennootschap willen treden dan zal hij moeten overleggen met de andere vennoten. Ook dan is de vraag of er recht is op een vergoeding. Mogelijk moet die vergoeding met de andere echtgenoot worden gedeeld. Ook hier hangt dit af van de vraag of er sprake is van een huwelijksgemeenschap of huwelijkse voorwaarden. Bij huwelijkse voorwaarden is uiteraard de inhoud van de afspraken van belang. Huwelijkse voorwaarden zijn bij een ieder anders en dienen op juiste wijze te worden beoordeeld. Wij voorzien u graag van professioneel advies en bekijken samen met u uw rechten en/of plichten.
3. U heeft samen met uw echtgenoot/echtgenote en anderen een VOF
Deze variant vereist vaak veel overleg. Naast het overleg tussen u onderling, als echtgenoten, spelen ook de andere vennoten een belangrijke rol. Hoe kijken zij tegen de situatie aan. Kan de vennootschap met de a.s. ex-echtgenoten op dezelfde manier worden voortgezet of niet? Wat zijn de fiscale en juridische gevolgen van het al dan niet uittreden van een vennoot? Iedere vennoot heeft mogelijk verschillende belangen en ideeën hierover. Mediation kan een goede oplossing zijn.
Ook in deze variant zijn verschillende situaties denkbaar:
3.1 U zet allen gezamenlijk de VOF voort
Uw scheiding hoeft de voortzetting van de VOF niet in de weg te staan. Ook zonder huwelijk kunt u samen met anderen de VOF voortzetten. Wel dient in dit geval goed bezien te worden of werkafspraken nader moeten worden uitgewerkt en/of vastgelegd. Dat wat eerder als vanzelfsprekend tussen echtgenoten was, hoeft nu niet meer zo vanzelfsprekend te zijn. Ga in dit geval goed na of u op dezelfde voet als vennoten met elkaar verder wilt en kunt gaan. Bedenk goed welke afspraken u nader zou willen/moeten vastleggen. Deskundig advies kan daarbij van belang zijn. Dit kan met behulp van onze ondernemingsrechtadvocaten, ons netwerk of middels uw eigen deskundigen.
3.2 Eén van de echtgenoten treedt uit de VOF
Wanneer één van de echtgenoten/vennoten als gevolg van de scheiding uit de VOF treedt, zal de andere echtgenoot/vennoot moeten overwegen of hij/zij de onderneming met de overgebleven vennoot/vennoten wil/kan voortzetten. Ook dienen de overgebleven vennoten te overleggen of zij willen dat een ander het vennootschapsaandeel van de uittredende echtgenoot/vennoot overneemt; een uittreding kan immers ingrijpende financiële gevolgen hebben. Door een nieuwe vennoot te laten toetreden, kan mogelijk dit financiele probleem opgelost worden.
De overgebleven vennoten dienen verder te bezien of de uittredende vennoot een vergoeding ontvangt voor het aandeel dat hij overdraagt/achterlaat en zo ja, hoe hoog die vergoeding moet zijn. De waarde van het vennootschapsaandeel kan in overleg met de accountant of een andere deskundige, bijvoorbeeld uit ons netwerk, worden vastgesteld.
Wanneer een vergoeding is toegekend aan het vennootschapsaandeel zal tenslotte beoordeeld moeten worden of deze vergoeding aan de uittredende vennoot kan worden uitgekeerd. De continuïteit en liquiditeit van de onderneming spelen hierbij een rol.
De vergoeding van het vennootschapsaandeel en de uitbetaling daarvan kan onderdeel zijn van hetgeen bij de echtscheiding verdeeld moet worden. Dit is afhankelijk van het gekozen huwelijksregime: gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden (en wat daar in is vastgelegd).
Het overleg over het wel of niet verdelen van de vergoeding kan de gemoederen flink bezighouden. Wij staan u graag bij en voorzien u graag van een deskundig advies, al dan niet samen met uw accountant/boekhouder en/of de accountants en/of fiscalisten in ons netwerk. Daarbij is uw belang ons belang! Zo nodig kunnen wij hierbij bemiddelen met mediation.
3.3 Beide echtgenoten treden uit de VOF
Wanneer beide echtgenoten uit de vennootschap stappen, zullen de overgebleven vennoten moeten overleggen of en hoe zij de VOF voortzetten. De resterende vennoot/vennoten kunnen in een uiterst lastige (financiële) situatie terechtkomen, zonder dat zij daar invloed op hebben. Ze staan voor de keuze: trekken zij nieuwe vennoten aan, nemen zij het aandeel van de uittredende echtgenoten (vennoten) over, stoppen zij ook of zet de overgebleven vennoot de onderneming voort in een andere rechtsvorm, bijv. eenmanszaak? De vertrekkende vennoten (echtgenoten) hebben met deze beslissing niets van doen. De uitkomst kan hen echter wel raken. De omvang van de vergoeding, die zij bij het uittreden ontvangen, kan door deze uitkomst worden beïnvloed.
Conclusie
De scheidende ondernemer met een VOF heeft veel te regelen. Vakkundig advies is hierbij van essentieel belang. Neem gerust contact op met een van onze familierechtadvocaten. Bel 026 – 35 22 825 of mail naar familierecht@dekempenaer.nl
