Het zal inmiddels duidelijk zijn dat het coronavirus grote gevolgen heeft voor de economie en voor het bedrijfsleven. De horeca heeft zijn deuren al moeten sluiten en meerdere winkelketens zijn al gevolgd. Het is de vraag of andere sectoren zullen volgen. Maar met welke verantwoordelijkheden dient u als bestuurder van uw bedrijf rekening te houden? En wanneer bent u als bestuurder persoonlijk aansprakelijk tegenover de schuldeisers van uw bedrijf? Ik bespreek de belangrijkste gevolgen voor BV’s en NV’s.
Hoge drempel
Sinds jaar en dag is het uitgangspunt dat bestuurders tot op zekere hoogte risico’s moeten kunnen nemen; we willen geen ‘bange’ bestuurders in Nederland. De drempel voor persoonlijke aansprakelijkheid ligt daarom hoog. Risico’s nemen kan juist goed zijn, maar dit moeten wel verantwoorde risico’s zijn. De bestuurder zal dus altijd een goede belangenafweging en weloverwogen keuzes moeten maken. Waar de scheidslijn tussen een weloverwogen keuze en een onverantwoord risico precies ligt, kan niet in het algemeen worden gezegd. Dit hangt af van alle omstandigheden van het geval. Dat mag dan wellicht als vaag worden gezien, maar dit biedt de bestuurder tegelijk wel de nodige flexibiliteit in zijn handelen. Met een gedegen motivering van een beslissing kan bestuurdersaansprakelijkheid immers worden voorkomen.
Ernstig verwijtbaar handelen
Als uw orders of leveringen als gevolg van het coronavirus sterk teruglopen, dan is het mogelijk dat de vennootschap op een bepaald moment de facturen niet meer kan betalen. Dit kan discussie opleveren met schuldeisers, die wellicht net als u in financiële moeilijkheden dreigen te komen. Zij kunnen dan overwegen om u – naast de vennootschap – persoonlijk aansprakelijk te stellen voor de onbetaalde facturen. Het is echter de vraag of dat zal lukken.
Zoals gezegd ligt de drempel voor persoonlijke aansprakelijkheid hoog: het handelen van de bestuurder dient dermate onzorgvuldig te zijn dat hem daarvan persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Daarvan is in ieder geval sprake als de bestuurder ten tijde van het aangaan van bepaalde verplichtingen (bijvoorbeeld: het plaatsen van bepaalde bestellingen) wist of behoorde te begrijpen dat de vennootschap die verplichtingen niet kon nakomen en geen verhaal zou bieden voor de schade die de wederpartij daardoor lijdt.
Een andere situatie waarin persoonlijke aansprakelijkheid in beginsel gegeven is, is wanneer de bestuurder heeft bewerkstelligd of toegelaten dat de vennootschap haar wettelijke of contractuele verplichtingen niet nakomt. Dit veronderstelt dus een actievere betrokkenheid van de bestuurder bij die verkeerde beslissing.
Hoe te handelen tijdens de coronacrisis?
De positie van de bestuurder tijdens de coronacrisis is niet makkelijk: als de vennootschap niet alle facturen kan voldoen, zal hij alle inspanningen moeten verrichten die redelijkerwijs van hem mogen worden verwacht om de vennootschap te redden. Dit betekent in ieder geval dat hij, als dat mogelijk is, aanspraak dient te maken op het tijdelijke Noodfonds Overbrugging Werkbehoud (NOW). Dit noodfonds vervangt de regeling werktijdverkorting (WTV). Zie voor meer informatie deze link naar de Rijksoverheid. Als de bestuurder een faillissement van de vennootschap kan voorkomen door niet alle schuldeisers (volledig) te betalen, is het aan te raden dat hij contact opneemt met zijn schuldeisers om een betalingsregeling of schuldeisersakkoord te sluiten, waarbij slechts een deel van de facturen wordt voldaan. Ook is het verstandig om contact op te nemen met uw huisbank om de mogelijkheden van een tijdelijk krediet te bespreken. Daarmee kan de vennootschap de coronacrisis wellicht doorkomen.
Let wel op: het selectief betalen van bepaalde schuldeisers in het zicht van een faillissement, kan wel tot bestuurdersaansprakelijkheid leiden. Als een faillissement onvermijdelijk is, dient de bestuurder (in de meeste gevallen met toestemming van de AvA) het faillissement aan te vragen. Als een faillissement nog wel te voorkomen is, zal de bestuurder bij iedere maatregel een goede belangenafweging moeten maken. Niet iedere maatregel is in de gegeven situatie geoorloofd.
Hebt u vragen over welke maatregelen geoorloofd zijn en welke niet? Aarzel dan niet om (vrijblijvend) contact op te nemen met Erik Duinkerke of met een van onze andere collega’s Ondernemingsrecht via 026 – 352 28 25 of per e-mail via ondernemingsrecht@dekempenaer.nl.
