In bouwcontracten staat vaak dat de aannemer een boete moet betalen aan de opdrachtgever als het bouwwerk te laat wordt opgeleverd. Dat kan tot onenigheid leiden, omdat de boetes fors kunnen oplopen.
Dat gebeurde ook in deze situatie. Een universiteit laat een aanneembedrijf een van de gebouwen renoveren. In de aanneemovereenkomst staat wanneer de werkzaamheden moeten zijn afgerond. Wordt die datum niet gehaald, dan moet de aannemer een boete betalen van € 10.000 voor elke dag dat hij te laat is – in dit geval zijn dat 35 dagen. De universiteit verrekent € 350.000 met de aanneemsom. De aannemer is het daar niet mee eens. Hij verliest het geschil bij de rechtbank en stapt naar het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. Volgens hem heeft de universiteit voor de eerste 15 dagen van de termijnoverschrijding in een e-mail afstand gedaan van het recht om de korting voor die periode in te roepen. De aannemer heeft dus € 150.000 te veel boete betaald.
Korting
Deed de universiteit afstand van een recht (de boete), zonder daarvoor iets terug te hoeven? Volgens het hof mag men niet al te lichtvaardig uit de gedragingen van een schuldeiser (de universiteit) afleiden dat hij dat deel van de boete heeft kwijtgescholden. Mocht de aannemer er op grond van deze e-mail gerechtvaardigd op vertrouwen dat de universiteit de korting van € 150.000 wilde geven? Omdat de aannemer die korting claimt, moet hij bewijzen dat de universiteit dat aanbod heeft gedaan. Daarin slaagt de aannemer niet, vindt het hof.
Zonder enige tegenprestatie
In de mail staat dat de universiteit een beroep doet op de contractuele kortingsregeling voor de periode ná die eerste 15 dagen overschrijding, maar niet over die 15 dagen zelf. Maar een kwijtschelding van € 150.000, zonder enige tegenprestatie, zoals de aannemer stelt, ligt volgens het hof niet voor de hand en volgt ook niet uit de tekst van deze e-mail. Wel stelt de universiteit voor om twee weken extra bouwtijd te verlenen zonder verrekening, maar dan moest het werk na die twee weken wel echt klaar zijn. Kortom: de aannemer hoeft de boete van € 150.000 niet te betalen, áls het gebouw na die 15 dagen wordt opgeleverd. Dit aanbod – een aansporing om hard door te werken – heeft de aannemer niet geaccepteerd, waarmee ook de kwijtschelding vervalt. Van een professionele aannemer mag worden verwacht, stelt het hof, dat hij weet dat een e-mail waarin zonder enige tegenprestatie wordt afgezien van een mogelijke korting van € 150.000, terwijl tussen opdrachtgever en aannemer discussie is over opleverdata, niet kan kloppen. De aannemer moet de boete betalen over de eerste 15 dagen termijnoverschrijding, en over de 20 dagen erna.
