De Europese Raad heeft op 13 december 2024 besloten dat bestuurders van bedrijven zelf het faillissement moeten aanvragen als hun bedrijf insolvent is geworden. Voldoen ze niet aan deze verplichting, dan leidt dat tot bestuurdersaansprakelijkheid.
De Europese Raad – de ministers van Justitie in de EU-lidstaten – hebben besloten het insolventierecht, dat in 27 lidstaten nog verschillend is, verder te harmoniseren. Dat moet het investeringsklimaat in de EU verbeteren. Er komen dan ook ‘EU-brede minimumvoorschriften’ die beletten dat schuldenaren de waarde verminderen die schuldeisers kunnen krijgen nadat een onderneming insolvent is verklaard. Zo moet worden voorkomen dat activa onrechtmatig uit de insolvente boedel worden verwijderd.
Bankrekeningen doorzoeken
De EU-lidstaten moeten gerechten of autoriteiten aanwijzen die bevoegd zijn om op verzoek van een insolventiefunctionaris de centrale registers van bankrekeningen van alle lidstaten te doorzoeken naar informatie over activa die tot de insolvente boedel behoren of zouden moeten behoren. Ook krijgen die insolventiefunctionarissen toegang tot registers van uiteindelijk begunstigden (UBO’s) en andere databanken. Zo krijgen zij, ongeacht het land waar ze zijn gevestigd, een betere toegang tot informatie over bankrekeningen en activa van ondernemers.
Bestuurdersaansprakelijkheid
Een andere maatregel om de waarde voor schuldeisers te maximaliseren, is de plicht van een bestuurder om tijdig een verzoek tot opening van een insolventieprocedure in te dienen. De Europese Raad wil dat bestuurders zo’n verzoek indienen binnen drie maanden nadat ze te weten zijn komen dat het bedrijf financiële moeilijkheden heeft. Die verplichting kan worden opgeschort als de bestuurder maatregelen neemt om nadeel voor de schuldeisers van de insolvente onderneming te vermijden en om hen dezelfde mate van bescherming te bieden als bij het aanvragen van een insolventieprocedure. Kortom: bestuurders worden straks verplicht zelf een faillissement aan te vragen. Wie niet aan deze verplichting voldoet, is aansprakelijk voor de schade die schuldeisers hierdoor lijden.
Onduidelijk
Hoewel het begrip ‘insolvent’ niet is gedefinieerd – waardoor onduidelijk is vanaf welk moment bestuurders verplicht zijn om het faillissement aan te vragen – is de verwachting toch dat de aangifteplicht wordt ingevoerd. Maar mogelijk wordt die regeling iets afgezwakt, bijvoorbeeld door de aangifteplicht op te schorten als de bestuurder maatregelen neemt om te voorkomen dat schuldeisers worden benadeeld. Wanneer en hoe de aangifteplicht in Nederland wordt geïmplementeerd staat nog niet vast.
Voorstel Europese insolventierichtlijn.