’t Zal u maar overkomen. Een van uw zakenpartners, aan wie u regelmatig zaken levert, is in staat van faillissement verklaard. Gelukkig heeft u in uw algemene voorwaarden een eigendomsvoorbehoud voor uw geleverde zaken opgenomen, opdat u eigenaar blijft tot algehele voldoening van de koopprijs. U ontvangt echter een brief van de curator waarin staat, dat uw algemene voorwaarden op de overeenkomst niet van toepassing zijn en derhalve de zaken tot de failliete boedel horen. En nu? Ervan uitgaande dat de curator gelijk heeft – hoe kunt u dit scenario voorkomen?
Wat zijn algemene voorwaarden?
Algemene voorwaarden zijn regels die de gebruiker daarvan (u in dit geval ) standaard wil laten gelden op de door hem te sluiten (handels)overeenkomsten. Daarvoor moeten die voorwaarden tussen de betrokken partijen op juiste manier overeen zijn gekomen. Hiervoor is de kennis van de inhoud van de algemene voorwaarden niet beslissend. Uw wederpartij kan zich niet beroepen op het niet-gebonden zijn aan algemene voorwaarden indien hij deze niet heeft gelezen. Dit is anders indien de wederpartij geen redelijke mogelijkheid had om van de algemene voorwaarden kennis te nemen. Hiervoor dienen de algemene voorwaarden vóór of tijdens het sluiten van de overeenkomst ter hand worden gesteld. Hoe een geldige terhandstelling eruit moet zien, kan per klant/wederpartij verschillen. Denk aan een feitelijke terhandstelling, toezending ervan of aan het toegankelijk maken van uw algemene voorwaarden op de website. Let op: doet u grensoverschrijdend zaken of zijn uw klanten consumenten? In dat geval bestaan er strengere regels met betrekking tot de ter hand stelling van algemene voorwaarden. In geval van internationaal zakendoen, dienen de algemene voorwaarden in beginsel vóór het sluiten van de overeenkomst te zijn overhandigd.
Battle of forms
Verwijzen aanbod en aanvaarding naar verschillende voorwaarden, met andere woorden verwijst u naar uw algemene voorwaarden en uw zakenpartner verwijst naar de zijne, doet zich de zogenaamde ‘battle of forms’ voor. Welke voorwaarden zijn in dat geval van toepassing? Hierbij geldt naar Nederlands recht de ‘first shot’ theorie. Aan de tweede verwijzing komt op grond daarvan geen werking toe, tenzij uw zakenpartner uw voorwaarden uitdrukkelijk verwerpt en tevens zijn eigen voorwaarden van toepassing verklaart. Het opnemen van een clausule in uw algemene voorwaarden waarin u andermans voorwaarden verwerpt, zal dan ook geen werking hebben omdat dan niet aan het vereiste van ‘uitdrukkelijkheid’ is voldaan. In deze precontractuele fase staan wij vaak ondernemers (preventief) bij om een juridisch goede overeenkomst te sluiten, waarvan de algemene voorwaarden een toepasselijk en onverbrekelijk deel uitmaken.
Tegensprekende bepalingen
Der Klassiker in business to business relaties: beide contractspartijen verwijzen in hun opdracht, opdrachtbevestiging of factuur naar hun eigen algemene voorwaarden. De overeenkomst is dus al gesloten. Welke voorwaarden zijn van toepassing? In het geval van zich tegensprekende bepalingen, worden in principe beide versies buiten toepassing gelaten. Dit kan trouwens ook gebeuren indien u zelf twee sets algemene voorwaarden hanteert, die zich weerspreken (HR 28 november 1997, NJ 1998/705, Visser/ Avéro). Wilt u beiden hanteren, is het van belang om vóór sluiting van de overeenkomst duidelijk te maken welke voorwaarden prevaleren in geval van strijdigheden (zie ook: HR 01 mei 2015, Bb 2015/44.I, ForFarmers/Verweersters). Let op: indien u internationaal zaken doet, geldt het Nederlands principe van de first shot theorie niet per se. In Duitsland alsmede in internationale zaken wordt ook wel op grond van het Weens Kooprecht de last shot theorie toegepast. De voorwaarden van diegene, die als laatste naar zijn algemene voorwaarden verwees, zijn in dat geval van toepassing. De consequenties hiervan kunnen echter dramatisch zijn. Zo is het in het recente verleden zowel Nederlandse als ook Duitse bedrijven herhaaldelijk niet gelukt door middel van hun algemene voorwaarden een forum- of rechtskeuze te bepalen. Een dergelijk beding dient namelijk apart te worden overeengekomen (HvJEU 04 mei 2010, NJ 2010/482, TNT/AXA jo. Rb. Rotterdam 20 Augustus 2014, ECLI:NL:RBROT:2014:7910). Hierdoor gebeurde het dat bedrijven opeens gedagvaard zijn voor de rechtbank van een ander land en/of dat zij met vreemd recht geconfronteerd werden.
Wees dus bedacht op de effectieve opneming van uw algemene voorwaarden bij het contracteren in (internationale) handelszaken.
Voor vragen of meer informatie, neemt u gerust contact op via 026 – 3522 888 of m.plass@dekempenaer.nl
