Voor elk project dat stikstof veroorzaakt, moeten de stikstofgevolgen tot op een afstand van 25 kilometer berekend worden. Of dat nu de aanleg of verbreding van een weg is of de oprichting of uitbreiding van een veehouderij.
In de (juridische) praktijk bestond over deze zogenoemde ‘afkapgrens’ flinke discussie. Is deze grens niet arbitrair en kan zomaar aan negatieve gevolgen op de natuur buiten die grens voorbij worden gegaan bij de beoordeling of een project aanvaardbaar is?
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 5 april geoordeeld dat de ‘afkapgrens’ van 25 kilometer aanvaardbaar is. Eventuele effecten daarbuiten zijn niet meer toe te rekenen aan een individuele ontwikkeling. Voor de (bouw)praktijk is dit een positief oordeel.
Bouw kan blijven rekenen met de Aeriuscalculator
De Afdeling geeft in deze (tussen)uitspraak, die ging over het tracébesluit ‘A15/A12 Ressen-Oudbroeken (ViA15)’ een oordeel over de aanvaarbaarheid van de ‘afkapgrens’, die relevant is voor berekeningen bij alle stikstofveroorzakende projecten in Nederland. Vandaar het grote maatschappelijke belang, in het bijzonder voor de (bouw)praktijk.
Het Europese natuurbeschermingsrecht vereist dat voor elk project de negatieve gevolgen voor beschermde natuur in beeld worden gebracht op basis van de beste wetenschappelijke kennis daarover. Kort gezegd is de dragende overweging van de Afdeling voor de aanvaardbaarheid van de ‘afkapgrens’ dat elk rekenmodel een grens heeft waarbuiten het geen wetenschappelijke betrouwbare uitspraken meer kan doen. Dat wil zeggen dat daarbuiten te onzeker is of de berekening nog overeenkomt met de werkelijkheid.
Ten aanzien van stikstofeffecten geldt dat – met de beste wetenschappelijke kennis van nu – geaccepteerd wordt dat tot een grens van 25 kilometer de stikstofeffecten nog aan een individueel project kunnen worden toegerekend. Dat betekent dat stikstof, die buiten de grens van 25 kilometer op beschermd natuurgebied terechtkomt niet meer aan een individueel project is toe te rekenen en die effecten bij de beoordeling van de aanvaardbaarheid van dat project niet relevant zijn.
Stikstof blijft een probleem: overheid aan zet
Wel geeft de Afdeling een duidelijk signaal af richting de overheid. Dat stikstofneerslag buiten een grens van 25 kilometer terecht komt niet meer toe te rekenen is aan een individueel project, betekent namelijk niet dat uitstoot daarbuiten niet relevant is. Deze uitstoot is namelijk wel van invloed voor de totale stikstofneerslag in Nederland. Op dat punt is de overheid volgens de Afdeling aan zet. Die is immers verantwoordelijk om maatregelen te nemen om verslechtering van bescherming van de natuur tegen te gaan.
De bouw kan verder
Het laatste woord is daarmee zeker dus nog niet gezegd, maar met deze uitspraak kan bouwend Nederland toch een keer opgelucht ademhalen. Met een andere uitkomst zou de bouw (wederom) volledig stil zijn komen te liggen.
Bron: Raad van State | ECLI:NL:RVS:2023:1299 | 05-04-2023
